Lixdan
sano ayaa laga joogaa madaxbannaanidii iyo midowgii labadii gobol ee
dhulweynihii Soomaaliyeed. Lixdan sano oo xammaasad iyo kalgacayl, dhib iyo
dheef, dhisid iyo dummin, cuqdad iyo isu beer nuglaan ah ayey soo martay. Dib
ugu noqon maayo wixii dhacay lixdankaas sano ee maanta xuskeedii la joogo,
waxaanse jeclahay in aan kor xaadin yar ku sameeyo maalmihii xorriyadda la
gaaray iyo wixii shacabka walaalaha ahi raadinayeen iyo aayaha Soomaaliweyn
siduu noqon karo.
Waxay
ahayd markii kalgacaylka ummadda dhex yiillay uu gaaray heerkii ugu sarreysay,
saancaddaaluhii markuu tago ladnaan iyo liibaan, bashbash iyo barwaaqo, hiigsi
iyo horumar ayey ku taamayeen bulshadii markaa joogtay. Kuma aysan qanacsanayn israac
laba qeyb oo markii horaba la kala jaray oo keliya, wuxuuse yoolku ahaa in la wada
baadigoobo saddexdii kale oo laga dhabeeyo xiddigtaa shanta gees leh ee calanka
ku dhextaal, xiddigtaasoo matasha shanti qeybood ee saancaddaalihii ku soo
duulay geyigu u kala qeybiyey, “Saddexdii
maqnaana way soo socdaan” ayaa laabta lagu hayey.
Lixdankaa
sano oo aan badnayn haddana aanan yarayn guulihii la gaaray waxaa ka mid ahaa,
midayntii dadkii walaalaha ahaa ee la kala qaybiyey tababarro kala duwan kala
qaatay, afka loo adeegsanayey maamulku kala duwanaa, sharciyadii lagu kala
maamulayeyna ay kala duwanaayeen, masaafado dhaadheerna isu jiray ayaa la isku
soo dhaweeyey, af qura oo ah koogiina sameystay, is dhexgal bulsho aan horay
loo arag uu abuurmay. Soddonkii sano ee ka horreyey qaran burburkii, dawladihii
soo maamulay Soomaaliya waxay geed dheer iyo mid gaabanba u fariisteen sidii la
isugu raadin lahaa Soomaalidaa isu ooman balse mar walba shaki iyo tashwiish la
kala dhex dhigayey welina lagu hayo kala fogeyn iyo cuqdad aan dhammaad lahayn.
Anigu
waxaan ka mid ahay tiro dad ah oo weli aamminsan in yididiilladii Soomaaliweyn
weli nooshahay dibna loo yagleeli karo, waa ii muuqataa in Soomaali oo idil
maalin uun isu soo hiloobi doonto geed qudha wada hadhsan doonto, calan qudhana
wada huwan doonto. Muhiim maaha jiilka riyadaa ka dhabayn doona kuwa ay yihiin
iyo waqtiga ay qaadanaysaba. Saaxiibba badan oo aan sheeka wadaag nahay baa
markaan soo sheeka qaado Soomaaliweyn igu yidhaahda suurta gal maaha oo ma
muuqato, anna waxaan soo qaataa hadal laga soo xigtay Sen. Robert Kennedy oo
ahaa “Dadka qaar waxay arkaan wax dhacay
waxayna is weydiiyaan siday ku dhacday, aniguna waxaan ku riyoodaa wax aan weli
dhicin markaasaan is idhaahdaa maxaa diiday in ay dhacdo?”
Soomaalida
waxaa isku xira dhiig, dhaqan, dhul, diin iyo af, waxaa isku haya xabag adag.
Way isku naxariistaan oo isku gurmadaan oo ay is haybsadaan wadaagaanna magac
aan tirmayn. Waxaan arkaa nuur meel fog ka baxaya oo in la gaaro uu waqtigu
innaga xigo uun.
“Waa kii aynu rabnee
kifaaxiisa galnee Soomaalaay kulligaa KULMIYAA la sudhee ka daba dhaha”
Cabdiraxmaan
Maxamed Abtidoon
a.abtidon@gmail.com
