ARARTA MAANSADA

Abwaannada Soomaaliyeed qaarkood waxay maansadooda ku billaabaan ama dhextaal uga dhigaan, qeybo ujeedooyin kala geddisan leh oo ay ka mid yihiin faan, gooddin iyo hanjabaad ay kuwa kale ugu awood sheeganayaan, sidoo kale waxaa ka mid ah culeyska miisaanka iyo hogatusaaleynta maansada uu soo wado abwaanku. Tusaale kooban waxaan ugu soo qaadanayaa saddexda abwaan ee soo socota kala xilli iyo kala nooc maanso ah balse ay halkan isaga mid yihiin hordhaca suugaan-maanseedkooda ay ugu faanayaan kuwa kale ee ay ficiltan gabay dhex mari karto.

Waa Alla ha u naxariistee ninkii qeybta suugaanta soomaaliyeed ee saarka loo yaqaan kobciyey oo caan ka dhigay dadka soomaaliyeedna aad u yaqaannaan, waa Careys Ciise Kaarshe, abwaanka weyn ee suugaantiisa la wada jecelyahay Maxamed Ibraahim Warsame Hadraawi iyo darwiishkii weynaa Sayid Maxmed Cabdulle Xasan Alle ha u naxariistee. Waxana ay yiraahdeen oo maansadooda ay ku bilaabeen.

Careys wuxuu inta badan saarkiisa ku bilaabaa xaraf ka mid ah xarfaha carabiga marna uu uga soo degto meel ay kaga jirto looxa quraan. Halkan wuxuu ku soo qaadanayaa xarafka ‘F’ wuxuu yiri:

Careys Ciise Kaarshe

Rag baa fooxa u shitoo

Habeenoo idil fekera

Aniga oon faanahayn

Fahmadii way igu fiddayoo

Markaan faallada u kicitimo

Fallaar meel lagu fakiyiyo

Caanaha aan fuuqsadiyo

Hal faataxa iiga fudud

Faqrina waa iga fogyahay

Waxaa la sheegaa in Hadraawi muddo uusan wax tiring, ragbaa is weydiiyey maxaa helay, markaasuu tiriyey mid ka mid ah maansooyinkiisa kuwa ugu caansan markii dambe hees noqotay, waa ‘Hablaha geeska afrika’ oo uu ku bilaabay:

Maxamed I. W. Hadraawi

Ma geyoon ma gamashiyin

Ma gommodin ma gaagixin

Ma gabloobin maan gudhin

Mana gabin halkaygii

Gabaygiina maan deyn

Geeraarradaydii

Imminkaan gardaadshoo

Weli maan gunaanadin.

Murti nimaan gunteediyo

Baran gogol-dhiggeedoo

Gonda-degi aqoonoo

Garab-daar lahayn baa

Gawl-gawla hadalkoo

Kolba dhinac garoocdee

Sida webi Ganaanoo

Cirka godollo maaloo

Biyihii ku gaaxdiyo

Gebiyadii kusoo degey

Ku darsaday gufaaciyo

Guulama diriroo

Galli jabay habeenkii

Kolba gacan masoo rogay

Qudhaciyo galoolkii

Gunta xididka maw jaray

Dhulka wada galaal iyo

Gabbalaha ma kaga tegey

Afartaa geddaydii

Dhaha laygu garan jirey!

Waxaa la weriyaa in Sayidku farriin ugu dhiibay beel meel fog deggeneyd ninkii la oran jiray Xasan Gaaruf. Duca dheer uu kaga xijaabayey dhibaha uu socdaalkaa dheer kala kulmi karo kadib ayuu ujeedkii uu u socday ka hormarinayaa meerisyadan faanka ah, wuxuuna yiri:

Sayid Maxamed Cabdulle Xasan

...

Afartaasi waa heega roob, hababacdiisiiye 
Sidii hogol daruur hiifabaan, hibitiqaayaaye
Harawaatigii igama iman, hoorista ahaaye

Waxaan sana hamuuraba adaan, kuu hawalayaaye
Haddaan kugu hanqadho mowjadaad, ku hafan doontaaye
Hillaacaa indhaha kaala tegi, halalacdiisiiye

Hungurigiyo hoygaa qalbigu, kaa hadfahayaane

Hawadaa waxay kula ahaan, hirar madow weyne
Hinfidhka iga soo bixi naftaad, kala harbeysaaye

Heli meysid gabaygaan hayiyo, hooyo-waalaha e

Xuseen baan haguug ugu dhintiyo, haq iyo looyaane
Isaguba higgaadaan u qoray, heli aqoon waaye

Cabdiraxmaan Maxamed Abtidoon